''ఇప్పుడు నాకొక భుజం కావాలి... అవును ఆ 'భుజం'మీద తలాన్చి గుండెలవిసేలా ఏడవాలి''.
''గుండెలోని బాధంతా తీరేలా పొర్లి పొర్లి... పొదిలి పొదిలి... కుమిలి కుమిలి... కనలి కనలి ఏడవాలి.
అవును నేనిప్పుడు ఏడవాలి... ఆ ఏడుపులోనే అలసి పోవాలి'' ఇప్పటి పరిస్థితులకీ, పరిణామాలకీ కుంగిపో యున్న వేళల (నేను తట్టుకోలేకపోతున్నదేమిటంటే ముఖ్యంగా 'ద్రోహం', 'నమ్మకద్రోహం' అందుకే) యిప్పటికిప్పుడు కావల్సినదీ, బలంగా కోరేదీ ఒక 'ఆసరా', ఒక 'ఆలంబన', ఒక 'స్వాంతన' కావాలి''.
''అనూహ్యంగానో ఆకస్మికంగానో ఊహించలేని విధంగానో తటాలున ఎదురుచూడని రీతిలో ఏ అంచనా లేకుండా అప్పటి కప్పుడు జరిగిందైతే కొంతవరకూ సబబుగా వుండేదేమో. యింతటి విచికిత్సకు తావుండేది కాదేమో. ఎంతో ముందస్తు ప్రణాళిక(?) తో 'కుట్ర' పూరితంగా వ్యవహరించడమనేది అస్సలు తట్టుకోలేకపోతున్నాను.''
''అవును నాకు తెలుసు నేనేమీ ఏడుపులోనే లేదా ఏడవడం లోనే కడతేరాలను కోవడంలేదు. మనసుకి బాధ కలిగినప్పుడు అది బాధా కాదు అదురు దెబ్బ చలిదెబ్బ కముకు దెబ్బ అకస్మాత్తుగా మీద పడ్డ మంచుదెబ్బ''
''అలా గుండెలవిసేలా ఏడిస్తే వాస్తవం 'గతం'గా మార కుండా వుంటుందా. ఒక వాస్తవం జ్ఞాపకంగా మారినప్పటికీ పల్లేరుకాయలద్దినట్లు మనసంతా క్షోభపడకుండా వుంటుందా అంటే ఏమో అనే చెప్పాలి''. ''ఐనా 'జాలి' పడటం వేరు. గుండెలలోని బాధతీర్చేలా ఒక ఆసరా, ఒక భుజం కోరుకోవడంవేరనీ నేను బలంగా నమ్ముతూంటాను''
''నిజానికి నేను జాలిపడటాన్ని తీవ్రంగా ఖండిస్తూంటాను. అసహ్యించుకుంటాను. జీవి తంలో ఏ క్షణంలోనూ జాలి పడటాన్ని ఏ మాత్రం సహించలేను. అలాగే బతికాను. బతుకుతాను. బతికి తీరుతాను''.
''కనుల నుండి ఎంత వీలైతే అంతగా కన్నీళ్ళు పెల్లుబుకుతూ రావాలి. అప్పుడు మాత్రమే మనసు తేట పడుతుందనీ గుండె బరువు తీరుతుందని అనుకుంటున్నాను. అలా ఐతే బాగుంటుంద నుకుంటున్నాను... అంతే.''
''అవును నాకు తెలుసు నిర్విరామంగానూ నిరంతరంగా ఏడ్వడమంటే మన బలహీనతను మనమే బయటపెట్టు కోవడమని. మరొకలా చెప్పాలంటే అపారమైన 'జాలి' పడటాన్ని ఆశిస్తున్నామనీ అంటూంటారు.
నేను ఖండించా లేను అలాని ఒప్పుకొనా లేను. ఐనప్పటికీ యిప్పటికిప్పుడు నాకు కావల్సినదీ, బలంగా కోరేదీ కేవలం భుజం అది ప్రస్తుతానికి 'ఆసరా'గా కావాలి. యింతటి పెను విషాదాన్ని తట్టుకునే టంతటి ధైర్యంగానీ మానసిక స్థైర్యం లేవు. నాలోని శక్తంతా ఒక్కసారిగా అకస్మాత్తుగా ఉడిగిపోయి లుప్తమైన విషాద నికృష్ట క్షణాలివి.
''జీవితంలో ఆనందమైనా విషాదమైనా పంచుకునేందుకు ఒక తోడుండాలంటారు.ఆనందాన్ని పంచుకుంటేపెరుగు తుందనీ, విషాదాన్ని పంచుకుంటే తగ్గుతుందనీ అది అలసి పోయున్న మనసుకి గొప్ప ఉపశమనమౌతుందనీ. అందుకనే సూక్ష్మంగా పంచుకునేందుకొక 'భుజం' కావాలంటారు. ఇప్పుడు కొరవడిందీ అదే.''
''అవును బయటకు రావాలి. నన్ను నేనే ఓదార్చుకోవాలి. నాకు నేనే తేటబడాలి. నన్ను నేనే 'స్వాంతన' పరచు కోవాలి. నా మనసులోని 'మేటవేసుకునున్న' అసంగతాన్ని నేనే తొలగించు కోవాలి ... అంతే!''
లి లి లి
''అవును... పదేళ్ళైందనుకుంటా గ్రూప్‌4లో ఎంపిక కావడమూ కార్యాలయ సహాయకురాలిగా టైపిస్టుగా, దస్త్రాల నిర్వహణా, పర్యవేక్షణా, భద్రపరచడమూ తదితర విభాగాలలో అవగాహనను, నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకుంటూ బి.ఎడ్‌ కూడా చేసినందు వలన ఉన్నతావకాశాలు తలుపులు తెరచుకు(ంటు)న్నప్పుడే గ్రూప్‌ 2 పరీక్షలు రాయడమూ, అందులో మొదటి ఐదు మందిలో ప్రముఖంగా ఎంపిక కావడమూ, ఆపై శిక్షణా తదితరాలూనూ''.
'శిక్షణ' అనుకోగానే పెదవులపై చిన్న స్మితం... మంద స్మితం. అవును ఆ శిక్షణా క్రమంలోనే మనసులు కలసిన ఏడాదిన్నరకు దీపక్‌ సేన్‌తో వివాహమూ ఆపై యిద్దరమూ వేరు వేరు జిల్లాలలో నిర్దేశించబడిన రంగాలలో అధికారులుగా నియమించబడడంతో, వారాంతపు పక్షాంతపు మాసాంతపు వేళల్లో సంసారమూ. కొన్ని కొన్ని తలనొప్పులూ మరికొన్ని అసంతృప్తులతో 'సశేషాల'కు తావులేని విధంగానూ సజావుగానూ నిరాశకు ఆమడ దూరంలో జీవితాలను ప్రభావితం చేసుకుంటూ అత్యంత నైపుణ్యంతో మాకు మేముగా లిఖించుకున్న 'కుటుంబ' రాజ్యాంగమూ, ఆదేశిక సూత్రాలూ తదితరాలతో సమతుల్యంగానే సాగిపోతూన్న వేళల''.
''ఈ దినం గడచిపోతే రెండురోజులూ పైగా ఆ తరువాత వచ్చే మూడవ రోజు(ఐచ్ఛిక)తో కలిపి శెలవులు. ఎప్పుడెప్పుడు సాయంత్రమౌతుందానే ఆతృతగా 'ఎదురు'చూపులు మూడు రోజులంటే డెభ్బై రెండు గంటలు, మరెన్నో క్షణాలతోనూ నిండి మనసులు పొర్లిపోయేంత ఆనందం 'యింక' మా సొంతం, కేవలం మాకే స్వంతమనుకుంటూ, వారాలు రోజులుగా, రోజులు గంటలుగా, గంటలు నిముషాలుగా, నిముషాలు క్షణాలుగా లెక్కపెట్టుకుంటూ, అవును తక్షణం వెళ్ళిపోవాలి. ఆ పరిష్వంగంలో సోలిపోవాలి... తేలిపోవాలి... మనసుతీరా సేదతీరాలి.''
''ఏవో మరీ అత్యవసరమైన దస్త్రాలను మాత్రమే పరిశీలిస్తూ ఏదో విషయం గురించిన సమాచారం కావాలంటూ సహాయ సహోద్యుగులను పిలవడమూ కావల్సింది చెప్పి సేకరించడంలో సహాయ పడడమూ తదితరాలతో సమయం తొందరగానే గడచిపోవడం గమనించనే లేదసలు''.
''మాటల్లో వ్యక్తం చేయలేని (అలా వ్యక్తమవ్వకుండా) వ్యక్త పరచనీయని నిశ్శబ్దంగా ఉండలేని దాన్ని సంగీతం అమోఘంగా వ్యక్తపరుస్తుంది. అది కూనిరాగమై(నా) పెదవులపై పూస్తుంది, మెరుస్తూంటుంది. శృతి చేసుకున్నట్లు గొంతులోని నాడులు స్వరాల నగిషీలను చెక్కుతున్నాయి. అవి గొంతు మీద పచ్చగా ప్రతిఫలిస్తున్నాయి. కళ్ళల్లో కనిపించే గొప్ప సాత్విక వెలుగు రేకలు తీగలుగా సాగుతూ 'తంబూరా' మీటుతున్నట్లు అటూ యిటూ తచ్చాడుతున్నాయి''.
లి లి లి
''అలా కూర్చోండి కల్యాణి!''
కార్యాలయ సహాయకునికి ''మరో పదినిముషాల్లో కాఫీ తీసుకురమ్మ''ని (నేను కూర్చునే టేబుల్‌ పక్కనే గల విశ్రాంతి మందిరంలోకి దారితీస్తూ) ఆదేశించాను.
''కల్యాణి చెప్పండి ఎన్నాళ్ళైంది వివాహమై? తెలుసుకోవా లని కాకపోయినా కల్యాణి కుదుట పడడం కోసమను కుంటూ''. కూర్చున్న చోటునుంచే కార్యాలయాన్ని పరికించుతూన్న కల్యాణి ఒక్కసారిగా ఉలిక్కి పడుతూ అసంకల్పితంగా ''ఊ!'' భృకిటి ముడిపడింది పెదవులు బిగించి 'అయోమయంగా' చూస్తూ.
''కంగారేం లేదు కల్యాణి మీ వివాహమై ఎన్నాళ్ళైంద''న్నాను చాలా మామూలుగా తననే చూస్తూ.
''రెండేళ్ళైంది వివాహం నమోదైన కాగితమూ, మా దంపతుల ఫొటో దరఖాస్తుతో బాటే పెట్టాన''ంది.
''అవును ఈ దీపక్‌ మార్కాండ సేన్‌ ఎలా తెలుసు''.
అనుమానంగా చూస్తూ అనవసరంగా ప్రశ్నిస్తున్నందుకు అసహనం నిండిన మొహంలో ప్రశాంతత కనుమరుగైంది.
''గుంటూర్లో మా నాన్నకు తెలిసినాయన అదే కార్యాలయం లో సీనియర్‌గా పనిచేస్తున్నారు. ఆయన ద్వారా వచ్చింది''.
''మీ భర్త పేరు దీపక్‌ మార్కాండ సేన్‌ ... కాకుండా మరో పేరు వుందా?''
''మరో పేరు నాకు తెలిసీ లేదు'' అపనమ్మకంగా చూస్తూ ''దీపక్‌ మార్కాండ సేన్‌ దరఖాస్తులో అలాగే వుంది.'' అవునన్నట్లుగా తలాడిస్తూ ''కల్యాణి యిది చూడండంటూ'' ఛాయాచిత్ర మాలికను నిక్షిప్తంగావించిన సంపుటి నొకాదాన్ని (తన చేతికి)చ్చాను. ''నిశ్చల స్థితిలో ఉండడమూ, ఏ పనీ చేయకుండా ఉండటమూ వేరు వేరు విషయాలు''.
కళ్ళు మూసుకుని కూర్చున్నాను. నన్ను నేను స్వాంతన పరచుకుంటూ. చెవులు మాత్రం చాలా నిశితంగా ఏ చిన్న శబ్దమైనా 'వినమరుగు' కాకుండా అప్రమత్తంగా వున్నాయి.
కల్యాణి ఆ సంపుటిలోని పుటలను తిప్పటం తెలుస్తూనే వుంది. కొన్ని చిత్రాలను క్షణాలలోనే పరికించుతూ మరి కొన్నింటిని, మరిన్ని క్షణాలతో అనుసంధానం చేస్తూందని కూడా నాకవగతమవుతోంది.
మరికొన్ని చిత్రాలను పరికించిన పరిశీలించిన తర్వాత ఒక్కసారిగా కుదుపు కుర్చీలో సర్దుకుని కూర్చుంటూ తొట్రు బాటుతో మనసుని చిక్కబట్టు కుంటూ(న్నట్లు) అప నమ్మకంగా అదే సంపుటిని వేళ్ళతో ముందుకూ వెనుకకూ తిప్పుతూ మరికొద్ది క్షణాలలో ఆ పక్కనే వున్న చిత్రాన్ని చూస్తూ ఒక్క సారిగా అప్రమత్తై ''యిది మీ దగ్గరకు ఎలావచ్చిందం''టూ దాదాపుగా కీచుమంటూ ''అపరిమితమైన అపనమ్మకం''తో గొంతు వణకుతుండగా అరచింది.
మెల్లగా కళ్ళు విప్పుుతూ కల్యాణికేసి చూస్తూ ''ఆ చిత్రం వెనక్కి త్రిప్పిచూడ''మన్నాను ఎటువంటి భావం గొంతులో కనబడకుండా వినబడకుండా నెమ్మదిగా. అవును ఆ చిత్రంలో వున్న జంటగా(నన్నూ తనభర్తనూ)ను చూస్తూ అలవి కాని విభ్రమతో చక్కని ఆమె కనుదోయి సంచలించిపోతూండగా ప్రతీ చిత్రానికి వెనుకవైపున (లిఖించున్న) తారీఖూ సందర్భమూ వీలైతే తెలిసిన వాళ్ళైతే పేర్లూ చాలా క్లుప్తంగా నిక్షిప్తం గావించున్నాయి.''
''అవును ఆ సంపుటి నా వివాహా వేడుకలకు సంబంధించి నిక్షిప్తంగావించిన వివిధ భావాల చిత్రమాలిక.
ఆ చిత్రంలో నా పక్కనున్నది 'సాక్షాత్తూ' దీపక్‌ మార్కాండ్‌ సేన్‌ మహానుభావుడే. ఐనా ఏం భయపడకు. ఐదేళ్ళైంది మా వివాహమై. దీపక్‌ సేన్లో 'మార్కాండు'న్నాడని యింతక్రితం వరకూ తెలీదు. ఏ మాత్రం అనుమానం రాలేదు ధృవపరచు కోవడానికని ముందుగా అడిగాను. ఏం భయపడకు. అసలే నువ్వు వట్టి మనిషివి కూడా కాదు''.
''దీపక్‌ 'మార్కాండ్‌' సేన్‌లా నాలో మరో మనిషి కానీ మనసు కానీ లేదు. అందువల్ల కూడా నీకెలాంటి భయం లేదు. ధర్మ బద్ధంగానూ న్యాయ బద్ధంగానూ సామాజికంగానూ ఎలా చూసినా నేను ఖచ్చితమైన దారిలోనే వున్నాను. యింకా ముందుకు వెళితే విజయాన్ని అందు కోగలను. ఐనా ప్రస్థుతానికి చేసేదీ చేయగలిగేదీ ఏమీలేదు. 'మౌనంగా'' వుండడమే. ఇది ఎంత మాత్రమూ బలహీనత కాదు. కాలక్రమంలో జరిగే ఎన్నో ఎన్నెన్నో మార్పులకు మనం కేవలం నిమిత్తమాత్రులం మాత్రమేననేది నిజం. మరొక సంగతి నీక్కూడా తెలుసను కుంటున్నాను 'పురుషుడు ఏ స్త్రీతోనయినా సంతోషంగా ఉండగలడు. ఆమెను ప్రేమించ నంత వరకు'. అందుకు ప్రత్యక్ష సాక్షి... యీ (నీ భర్త) మార్కాండ్‌ అనుకోవచ్చు''. ''ఒక వ్యక్తిని తను వేసే ప్రశ్నలతో కాదు, అతనిచ్చే సమాధానాల తోనే అతని ఖచ్చితమైన వ్యక్తిత్వాన్ని అర్థం చేసుకోగలం''
''మరొక సంగతి స్త్రీ పురుషుల ఔన్నత్యానికి ముఖ్య మైనది 'మనసు' అది ఎంత స్వచ్ఛంగా వుంటుందో వుంచుకోగలమో దానిని బట్టే వాళ్ళ వ్యక్తిత్వాలను అంచనా వేయగలం''
''నువ్వేం మాట్లాడకుండానే మొత్తం విషయమంతా సంగ్రహంగా అవగతం చేసాననుకుంటున్నాను''
''లేదా సమస్యను నీ మన:ప్రాంగణంలోకి నెట్టేశానను కుంటున్నావా?'' ''ఏదైనా నీకు గానీ, నీ సంసారానికి గానీ వచ్చిన యిబ్బం దంటూ ఏమీలేదు. పోనీ ముఖ్యంగా నా నుంచనుకోవచ్చు కూడా!''
''ఇప్పుడు సమస్యనేదేదన్నా వుందీ అంటే అది నాకే. నేను మాత్రమే దానిని అధిగమించాలి. అందుకనువైన మార్గాలనూ ప్రణా ళికనూ వేసుకోవడమూ తక్షణం ఆచరించడమూ అందుకు సర్వశక్తు లనూ కూడదీసుకునేందు కవసరమైన మానసిక స్థైర్యాన్ని కూడా యిదే సమయంలో ప్రోది చేసుకోవాల్సి వుంది. ''ఇప్పుడు గమ్యం ఉందో లేదో తెలియదు. గమనం మాత్రం తెలుసు ఎంతవరకూ అన్నది యిప్పటికిప్పుడు స్పష్టంగా తెలియదు. గమ్యం తెలియని నిత్యపథికురాలిని, గమనం మాత్రమే తెలుసుననుకొంటున్న మేథకురాలిని''.
''అవును ఎక్కడో చదివినట్లు ఎవ్వరి జీవితంలోనైనా ఎదురయ్యే ఎటువంటి అసందర్భాన్నైనా అది ఎలాంటి విషయంలోనైనా... నాలుగు 'ఎ' లు అనుసరించగలిగితే వాళ్ళ జీవితం నల్లేరుమీద నడకే.
అవి ముఖ్యంగా 'సరిపెట్టు కోవడం... సరిపెట్టుకోగల గడం' (అడ్జస్ట్‌), 'అలవాటు పడడం' (అడాప్ట్‌), 'సర్దుకు పోవటం' (అకామడేట్‌) ఆఖరుది 'అంగీకరించటం' (యాక్సెప్ట్‌) అనే దృక్పథాన్ని పాటించగలిగితే అనుసరించ గలిగితే అప్పుడింక 'అసంతృప్తికి' తావేది. ఆ ప్రక్రియని సాధ్యమైనంత తొందరగా అమలు చేయగలగాలి అది తక్షణం ఐతే మరీ మంచిది. అందుకు ముందుగా నేను తయారై పోవాలి. నాకు నేనుగా ఖచ్చితంగా యిప్పటికిప్పుడే అప్రమత్తమైపోవాలి''.
''గడచిన కాలపు అనుభవాల ప్రభావం ఆ తర్వాత ప్రవర్తనలో వర్తమానంలో ప్రతిఫలిస్తుం టుంది. వాటి తీవ్రమైన ప్రభావాలు మాత్రం మనసుపై ముద్ర లుగా మిగులుతాయి. గత కాలపు స్మృతులకిచ్చే విలువ ఆధా రంగా సంస్కారం రూపొందుతూంటుంది. అటువంటి సంస్కా రమే చక్కటి భవిష్యత్తుకు మార్గదర్శి అవుతుందని తెలుసు''
కార్యాలయ సహాయకుడను అప్రమత్తం చేస్తూ ''కల్యాణి తాలూకు దస్త్రం టేబుల్‌ మీద వుందనీ అందులో మనం యివ్వ వలసిన కాయితాల్లోని సంబంధిత వివరాలను రికార్డు రిజిస్టర్లో నమోదు చేసి పట్టుకు రమ్మనీ, మేడమ్‌ చేత దస్కతు మరచి పోకుండా తీసుకోవాలని'' చెబుతూ కుర్చీలోంచి బయటకు నడిచాను.
''అది చీకట్లోంచి వర్తమానం మీదుగా భవిష్యత్తును చేరుకోవడానికి''.
''సూర్యుడు పశ్చిమాద్రికి చేరి చాలా కాలమైంది. అవును ఖచ్చితంగా రేపుదయం అవుతుంది. యింతకంటే ప్రభావ వంతంగా వుంటుందనే ఆశ యింకిప్పుడు వర్తమానంలోంచి భవిష్యత్తులోకి నా ప్రయాణం. ఆ కనిపించని భవిష్యత్తు గురించి నిరంతరంగా యోచిస్తూంటాను''.
- బుర్రా లక్ష్మీనారాయణ
9676699300